JAMAŁ II w planach Putina
Rozmowa Macieja Pawlaka (GP) z posłem Piotrem Naimskim (PiS)
Co tak naprawdę kryje się za propozycją Rosjan budowy drugiej nitki gazociągu jamalskiego?
Już w 1999 r. Rem Wiachiriew, ówczesny szef Gazpromu, przysłał list do prezydenta Kwaśniewskiego, proponując tzw. pieremyczkę. Nowy gazociąg miał omijać Ukrainę i pozwalać na swobodne regulowanie przepływu ilości rosyjskiego gazu przez ukraiński system gazociągów. Rosjanie nazwali to wtedy drugim gazociągiem jamalskim powołując się na pierwotne ustalenia dotyczące Systemu Gazociągów Tranzytowych „Jamał”, który miał składać się z dwóch równoległych nitek. Proponowali, by zmieniając „nieco” trasę połączyć Białoruś przez wschodnie tereny Polski ze Słowacją. Ta propozycja była przez ówczesny rząd Buzka na szczęście odrzucona. Jakiekolwiek działania antyukraińskie czy wspieranie rosyjskich wysiłków podporządkowania Ukrainy Rosji, nie leżą bowiem w polskim interesie. Ponadto wszelka rozbudowa rosyjskiej gazowej infrastruktury przesyłowej na terenie Polski stanowi zagrożenie dla polskich planów dywersyfikacji kierunków i źródeł dostaw gazu do naszego kraju.
Jak to się ma do obecnych wydarzeń?
Teraz Rosjanie powtarzają ten manewr. Znowu jest tak, że podjęcie przez stronę polską na dowolnym szczeblu rozmów w tej sprawie z Rosjanami stanowi nacisk polityczny na władze w Kijowie. Rosjanie podjęli próbę faktycznego zarządzania polską, przynajmniej w połowie, spółką EuRoPol Gaz, bezpośrednio z Moskwy.
Jaka jest rola tej spółki w całej sprawie?
W dwa dni po ogłoszeniu przez Putina, że polecił on Gazpromowi powrót do Jamału II, polski szef EuRoPol Gaz-u podpisuje z szefem Gazpromu, tzw. memorandum dotyczące tego projektu, o którym ponoć nie wie nic ani polski premier, ani minister skarbu… EuRoPol Gaz jest właścicielem działającego już polskiego odcinka gazociągu jamalskiego. Do dziś po 48 proc. udziałów mają w niej polski PGNiG i rosyjski Gazprom, zaś pozostałe 4 proc. należą do firmy Gas Trading, z udziałami strony rosyjskiej i polskiej (PGNiG, Bartimpexu i Węglokoksu). Na mocy pakietu porozumień podpisanych przez wicepremiera Pawlaka na jesieni 2010 r. ustalono m. in., że proponowany przez polską stronę prezes EuRoPol Gaz nie będzie mógł być mianowany na to stanowisko bez zgody Rosjan. Faktycznie więc Mirosław Dobrut, szef spółki, który podpisał wspomniane memorandum, nie może być zamieniony przez innego kandydata ze strony polskiej, bez zgody Rosjan. Podpisując ten dokument czuł się więc zupełnie bezpieczny.
Nic dziwnego, że tak szybko dogadał się z szefem Gapromu…
EuRoPol Gaz jest spółką, której uniemożliwiono porozumieniem międzyrządowym podpisanym przez wicepremiera Pawlaka zarabianie pieniędzy. Ustalono, że limit dochodów dla tej spółki wynosi 21 mln zł rocznie. To śmieszna suma w zestawieniu z tym, co powinno należeć się jej (a zarazem w połowie PGNIG-owi) za przesył prawie 30 mld m3 rosyjskiego gazu na ponad 600-km odcinku w Polsce. Z tego tytułu Polska nie ma praktycznie żadnych korzyści. O tym warto pamiętać rozważając pomysł Jamału II. Trudno sobie wyobrazić, by Rosjanie chcieli go budować na innych, czyli mniej korzystnych dla siebie warunkach. Zatem opowieści, że Polska osiągnie zysk rzędu 1-2 mld zł z wybudowania drugiego gazociągu, można między bajki włożyć.
Kto – oprócz szefa EuRoPol Gaz-u – ponosi odpowiedzialność za porozumienie z Rosjanami?
Na pewno kierownictwo PGNiG z prezes Grażyną Piotrowską-Oliwą, zasiadającą w radzie nadzorczej EuRoPol Gaz-u oraz minister Mikołaj Budzanowski, który kontroluje PGNiG z ramienia Skarbu Państwa. Sytuacja, w której prezes Dobrut podpisuje wspólnie z Gazpromem memorandum, a minister Budzanowski nic o tym nie wie jest żenująca. Jeśli dodatkowo o tak ważnej sprawie nie wiedział nic Donald Tusk, komentarz może być tylko jeden – albo Budzanowski i Tusk są absolutnie niekompetentni, albo działają w rosyjskim interesie. To samo dotyczy wicepremiera Piechocińskiego i wymaga publicznego wyjaśnienia z jego strony. Takie reakcje najwyższych funkcjonariuszy publicznych pokazują kolejny raz brak kręgosłupa i charakteru ministrów i samego premiera rządu koalicji PO i PSL. Odpowiedzialni za ten skandal powinni odejść ze swoich stanowisk.
Co jeszcze pokazała sprawa memorandum dotyczącego Jamału II?
Spowodowała m. in., że niemal niezauważony przeszedł fakt związany z budową rosyjskiej elektrowni jądrowej w Kaliningradzie. Budująca ją rosyjska spółka Rosatom – w tym samym czasie, w którym upubliczniono memorandum – zaproponowała Polsce budowę mostu energetycznego, który łączyłby tę inwestycję z polskim systemem. Jak twierdzi Rosatom – wszyscy by na pewno na tym skorzystali. Elektrownia w Kaliningradzie budowana jest z założeniem, że uzyskany w niej prąd będzie eksportowany. Rynkiem zbytu ma być według Rosjan Polska. I w tej dziedzinie Rosjanie próbują decydować za nas. To działanie równie oburzające jak podpisywanie memorandum w sprawie niepotrzebnego Polsce gazociągu.
Powoli więc widać w co grają Rosjanie.
Dawną dominację sowiecką nad Polską Rosjanie chcą przywrócić za pomocą trwałego uzależnienia nas od dostaw surowców energetycznych i energii elektrycznej. Miejmy nadzieję, że do budowy drugiej nitki „Jamału” nie dojdzie. Niestety Rosjanie stworzyli już fakt polityczny, spowodowali poważne zaniepokojenie Kijowa i obnażyli publicznie brak kontroli w Polsce nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa.
Po pierwszym posiedzeniu rządu po ujawnieniu sprawy memorandum premier Tusk stwierdził m.in., że nie widzi „żadnych istotnych szkód wynikających z działania polskich spółek”. Czy tak jest faktycznie?
Oświadczenie premiera świadczy o tym, że albo nie rozumie tej sytuacji, albo uważa, że działający w rosyjskim interesie, niekontrolowany przez polski rząd, zarząd EuRoPol Gaz-u ma zachowywać się dalej, jak zachowuje się do tej pory. To by znaczyło, że także sam Tusk działa w rosyjskim interesie.
Gazeta Polska, Nr 16(1028), 17.04.2013
W kategorii: Aktualności, Bezpieczeństwo Energetyczne, Media wpisany przez Magdalena
Ilość komentarzy do artykułu: Możliwość komentowania JAMAŁ II w planach Putina została wyłączona
